Languages
2
Anutugât Heakŋe arekŋe gem memeyeŋe akyeŋgiep.

1 Hilâm kotŋe Pendekosi hombaŋ dâm koli sop are ewumâk akto luâk âmbâle biwiyeŋe Yesugâlân kali yâk hârogâk emet siân âgâm menduguakmâ tali. 2 Tatbiâ himbimânba mun humo siâ seru munŋe panmap mun hainâk dowâk sân sânâk giep. Gembo emelan tali luâk âmbâle are hârogâk nâŋgâyi. 3 Akto yâk yeŋgâlân wan siâ kâlâp ululunŋe hain arekŋe miawakmâ hogoakmâ kautyeŋân ârândâŋ giep. 4 Hain akto Anutugât Heakŋande humo akmâ tânyeŋgumbo denyeŋe siâ siâ magi.

5 Hain agi sop ain Yuda luâk Anutugât den lokom bikenba bikenba mendugum mali are togom Yerusalem kepian âgâm mali. 6 Ain manbiâ siâkâ denyeŋân denyeŋân makmâ manbiâ nâŋgâyi. Are nâŋgâm togom mendugum sân sân mem bâtyeŋe dâtyeŋân igim kili. Hain akbiâ luâk âmbâle Yesugâlân biwiyeŋe kali arekŋe siâkâ denyeŋân denyeŋân makmâ mali. 7 Akto are nâŋgâm aregât biwiyeŋe agato bâtyeŋe dâtyeŋân igim hin dâyi, “Luâk den aktâi ire Galilaia hânân manmai 8 arekŋe gain gain akmâ nengât den hain are makbiâ nâŋgâen? 9 Nen togom yu mendugum kinden ire nengât keinenŋe hin. Nen Pata hânân gâtŋe, Mede hânân gâtŋe, Elam hânân gâtŋe, Mesopotamia hânân gâtŋe, Yudaia hânân gâtŋe, Kapadokia hânân gâtŋe, Ponto hânân gâtŋe, Asia hânân gâtŋe, 10 Prigia hânân gâtŋe, Pampilia hânân gâtŋe, Aigita hânân gâtŋe, Afrika hânân gâtŋe, Kirene hânân gâtŋe, akto Roma kepian gâtŋe. Nen kepia ya yeŋgonden ain gâtŋe. 11 Akto bikŋe Kreta ain gâtŋe akto Arabia hânân gâtŋe. Akto nen kepia ya yeŋgonden are bikŋe kâlewângen akto bikŋe ewumâk nen ain gâtŋe. Nen âmâ bikŋe Anutugât den nanaŋ nenŋânbak nâŋgâyion akto bikŋe Yuda yeŋgâlân dewatiyion hain arekŋe manden. Akto Anutuŋe kulem siâ siâ âlepŋe akmap aregât nengât dennenŋân dennenŋân dâm maktâi are nâŋgâen.” dâyi. 12 Hain dâm nâŋgâmbiâ dâtŋe akto kautyeŋe gulip akto hin magaŋgi goaŋgi agi, “Iregât keiŋe gain gain?” dâyi. 13 Hain dâmbiâ bikŋande Aposolo yekbiâ yânŋe akto giriŋyeŋgim hin dâyi, “Luâk ire waiŋ tu are nembiâ biwiyeŋe gulip akto hain aktâi.” dâyi.

Petoroŋe agatmâ kulem agi aregât keiŋe makyeŋgiep.

14 Hain dâmbiâ Petoroŋe Aposololupŋe keiân konok are hutyeŋânba kinmâ den humo hin dâm makyeŋgiep, “Galalupne, akto Yerusalem kepian togom mandâi ye kulem iregât keiŋe makyeŋgire nâŋgâŋet. 15 Yu nenektâi nen âmâ waiŋ tu are bo nenden akto biwi bo gulip akten. Hinŋe âmâ hândâktâgâk waiŋ tu are bo nenden. 16 Nen yu aktenŋe nenektâi ire propete kotŋe Yoeleŋe kulem ire miawakbiapgât den ire kulemgoep are kârikŋe aktâp.

17 Anutuŋe hin dâep, “Hâmbâi humogât sop are tâlâgumbo âmâ nâŋe nunaet Heakne are huŋgun aŋdere gem luâk hârok ârândâŋ akyeŋgiwiap. Huŋgun aŋdere gembo âmâ luâk âmbâle biwiyeŋe nâŋgâlân katmâ manbai arekŋe nâŋgât den dâm makyeŋgiwai. Akto luâk wan siganlupyeŋe yeŋgât biwiyeŋe purik âgâmbo giwelân siâ me siâ ekbai. Akto luâk âmbâle sâmbâŋe asiŋ yem âmâ giwet ekmâ nâŋgâwai. 18 Akto sop ain nâŋgât Heakŋande nâŋgât hoŋ akto âi âmbâle ârândâŋ meme akyeŋgimbo nâŋgât den dâm magaŋgiwai. 19-20 Akto Kembu togowiap aregât hamep hâwâliŋe humo sopŋe tâlâguwiap ain maktere âuren himbimânba kulem siâ siâ miawakbiap. Dewutâ golaŋe hândâk akbiap. Akto hândâkgât dewutâ arekŋe gilâm miawakbiap. Akto hânân hin miawakbiap. Kâlâp dâwokŋande gilâm akmâ emet me hân hârok tigim om derewiap. 21 Sop ain luâk bikŋe Kotdâgât kotŋe konmai are âmâ Anutuŋe bo hilip yeŋguwiap.”
Petoroŋe Yesugât den ulikŋân kulemgoyi aregât keiŋe makyeŋgiep.

22 Israe luâk, den siâ makyeŋgire nâŋgâŋet. Anutuŋe Yesu Nasarete kepian gâtŋe are ekto ârândâŋ agepgât humo agaŋdo hut yeŋân manmâ kulem keiŋe keiŋe mendo ekmâ nâŋgâyi. Yesugât keiŋe hain agâkgât Anutuŋe makmâ hâriep. 23 Hain dâm hârembo wan me wan are agaŋi. Agaŋmâ luâk Anutu kotŋe bo konmai are yeŋgimbiâ mem hâk hilâlâm waŋmâ lâwinân kombiâ moep. 24 Hâk hilâlâm nâŋgâm mondo sumân kali. Dâ sumânâk tatbiapgât dopŋe bo agep aregât Anutuŋe nâŋgaŋdo golâ akmâ sumânba agalep. 25 Akto aregât keiŋe Dawidiŋe kulemgoep are kârikŋe aktâp amâ hin,

“Nâŋe kotdâ bâtne bungen tatmap yâk dewunnande ekmâ tatmâ mandân aregât bo hepun nekmap. Wan me wan nâŋgâre umatŋe akbopgât yâkŋe tân nugumap. Tân nugumbo kârikŋe akman. 26 Aregât biwine âlepŋe akto gâŋgât heroŋe aktân. Akto kep keŋgu mendân. Akto siân agatbiangât biwine owâiâp. 27 Dâ mombian âmâ momoŋe yeŋgât manmanân tatbomgât bo hepun nekbiat. Akto nâmâ gâŋgât akmâ huragumangât aregât hâkne hagitne sumân tatmâ hambuwomgât menekmenâ agatbian aregât momogât bo hamep akman. 28 Gârâmâ gâŋe manmangât dâp katniŋen. Akto gâ olop manmâ kambiamne âlepŋe akto manmâ âgâman.” Den are Dawidiŋe kulemgoep. 29 Galalupne hakunenŋe kotŋe Dawidi miawagep yâkgât keiŋe makyeŋgire nâŋgâŋet. Yâk mondo hangoyi yâkgât sumŋe are ekmaen. Are ekmâ hin nâŋgâmaen. Dawidi hambuep dâmaen aregât Dawidiŋe ikiŋaet bo magep. Dawidi âmâ Propete luâk siâ mando Anutuŋe den kârikŋe magaŋep aregât 30 yâkŋe âmâ hin dâep, “Anutuŋe hakulupne yâk yeŋgâlân gâtŋe siâ mem kato luâk kotdâ akmâ manmâ nâŋgât dumnân kinbiapgât makmâ hâreniŋep.” 31 Are nâŋgâm kinmâ Anutuŋe huŋgunaŋdo gewiap are momoŋânba agatbiap aregât hin dâm magep, “Nâ mondereân otnene sumânâk tato hâkne higenŋe akbopgât dâm menekto agatbian.” dâep. Dawidi hain magep. 32 Haingât Anutuŋe Yesu are mem agatmâ kindo Aposolo nenŋe egion. 33 Anutuŋe Yesu mem agato ikiŋe bâtŋe bungen âgâ kindo eweŋande ikiŋe Heakŋe katmâ yâkgât nâŋgâm den kârikŋe magep are miep. Hain akmâ benŋe huŋgun aŋdo gem tân nengumap aregât kulemŋe yu ektâi. 34 Dawidi âmâ ikiŋe himbimân bo âgâep aregât hin dâep,
Anutu kotdâŋe nâŋgât kotdâ hin dâm magaŋep, “Gâ togo bâtne bungen tatmenâ 35 gasalupge mem ge katyektere tâliyekbiat.”

36 Israe luâk âmbâle hârokŋe hain nâŋgâmbiâ biwiyeŋe kau akbiap. Yeŋe Yesu moâk dâm lâwinân kombiâ moep are Anutuŋe nanŋe are mem agatmâ, “Kotdâ yeŋe ak.” dâm damun nenŋe kalep.” dâep.

Luâk âmbâle dondâŋe biwiyeŋe Yesugât kali.

37 Petoroŋe den hain dâm makyeŋgimbo den arekŋe biwiyeŋân ewumbo Aposolo bikŋe hin aiyeŋguyi, “Galalupnenŋe wan aktenŋe ârândâŋ agâkgât maknengiŋet.” dâyi. 38 Hain dâmbiâ Petoroŋe hin dâep, “Ye hanyeŋe purikatmâ biwiyeŋe Yesugâlân katbiâ tu puliyektenŋe bâleŋeyeŋe bo akbiap. Bo akto Anutuŋe wâtgât memeŋe yeŋgimbo manbai. 39 Akto Anutu Humonenŋe arekŋe ye akto nanlupyeŋe akto hânŋe hânŋe manmâ ariâi are oloŋyekbiap areyeŋgât den makmâ kalep.” 40 Petoroŋe hain makyeŋgim benŋe dewatim hin makyeŋgiep, “Luâk yu mandâi imâ pâit pâitŋe aregât yeŋgât hâu âmâ Anutuŋe makto bâleŋân manbai. Ye hain akyeŋgiwopgât hepunyekmâ biwiyeŋe Yesugâlân katbiâ Anutuŋe meyekbiap.” 41 Hain dâmbo sop ain luâk âmbâle 3,000 yâkŋe Petorogât den are nâŋgâmbiâ humo akto are tu puli yeŋgimbiâ Yesugât kâmot are yeŋgâlân dewatiyi.

Biwiyeŋe Yesugâlân kali arekŋe mendugum biwi konok akmâ mali.

42 Hain akbiâ aregât Aposoloŋe Yesugât keiŋe makyeŋgim potatmâ yeŋgimbiâ nâŋgâm kârikŋe akmâ mali. Hain akmâ biwi konok manmâ Anutugât kotŋe konmâ sot mendugum katmâ Yesugât pat nelâm nengiwop dâm nem heroŋe akmini. Heroŋe akmâ Anutu ulilaŋmini. 43 Hain akbiâ Aposoloŋe kulem keiŋe keiŋe kenuŋmâ mali are luâk âmbâle hârokŋe ekmâ hamep akmâ sân sân meyi. 44 Akto biwiyeŋe Yesugâlân kaliŋe biwi konok akmâ manmâ yeŋaet puli me wan me wan hârok mem mendugum kâmot konogân katmâ mali. 45 Akto bikŋande wan me wan hârogâk are bo gangerâmbiâ siâŋe puligombiâ puli are potatmâ galalupyeŋe yân manmâ puligât umburuk agi are bikŋe potatmâ yeŋgiyi. 46 Hilâm ain sumbe emetŋân âgâm biwi konogâk akmâ mendugum den magaŋgi goaŋgi akmâ mali. Akto sot bikŋe emetyeŋân âgâm âmâ menduguakmâ nem mali. Akto ain kambiamyeŋe heroŋe akto Anutu âlepŋe dâm kotŋe konmâ mali. 47 Hain akbiâ luâk hârokŋe yekmâ heroŋe agi. Akto Humoŋe hilâmŋe hilâmŋe luâk âmbâle bikŋe memeŋe akyeŋgimbo biwiyeŋe Yesugâlân katmâ manmâ Yesugât kâmolân dewatiyi.

<- Aposolo 1Aposolo 3 ->